17 Mart 2016 gunu, medyada, uzun menzilli hava savunma sistemi konusunda “guzel” bir haber yer aldi.
Milliyet’in haberine gore [1];
“ABD’li savunma şirketi Lockheed Martin’in CEO’su Marillyn Hawson, Türkiye’nin MEADS füze savunma sistemiyle ilgilendiğini açıkladı.
Türkiye’nin ilgilendiği füzelerin halihazırda Alman Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanıldığını hatırlatan Hawson, Polonya’nın da sisteme ilgi gösterdiğini ve Savunma Bakanlığı’yla kısa süre önce bir görüşme gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Almanya, İtalya ve ABD’nin yer aldığı Orta Menzilli Hava Savunma Sistemi (MEADS) ‘nin Patriot sisteminin yerini alması öngörülüyor. Füze olarak Patriot’ların son sürümü PAC-3MSE’leri kullanan MEADS sistemi ile menzili 1000 km’ye kadar olan taktik balistik füzelere, alçak ve yüksek irtifa cruise füzeleri, insansız hava araçları, sabit kanatlı hava araçlarına ve döner kanatlı hava araçlarına karşı koruma sağlıyor.”
Buraya kadar hersey normal gorunuyor.
Muhtemelen, Lockheed Martin CEO’su sistemlerine olan ilgiyi canli tutmak icin Turkiye’nin ilgilendigini aciklamisti, ki son zamanlardaki gelismeler bunu mumkun kiliyor.
Ancak haberi okuyup detaylari arastirmaya baslayinca bazi seyler ters gitmeye basladi.
Belli ki haber, uzerinde hic arastirma yapilmadan elden ele dolasmis, aynen kulaktan kulaga oyunundaki gibi hatalar dahi tekrarlanmaya baslamisti.
Oncelikle haber, Sputnik’in 16 Mart 2016 tarihli haberinin [2] cok benzeri idi.
Bunu nereden anliyoruz? Hem icerik o haberden “esinleniyor” hem de Milliyet, Sputnik’in tipografik hatasini dahi aynen sahiplenmis. Lockheed Martin’in CEO’sunun adi Marillyn Hawson degil Marillyn Hewson [3].
Iki medya kurulusuna da “esin kaynagi” olan haberi arastirinca, cikis kaynagi olarak 15 Mart 2016 tarihli Reuters haberine [4] ulasiliyordu.
O haberde ise, MEADS’in Milliyet’in haberinde oldugu gibi Almanya tarafindan kullanildigi degil, secildigi yaziyordu.
Nitekim sistem operasyonel degil. Aviation Week [5] ve bazi diger guvenilir kaynaklarin haberlerine gore sistem 2020 yilinda (bazi kaynaklarda 2025 yili telaffuz edilmekte) operasyonel olacak ve hatta Almanya ile sozlesme de henuz imzalanmadi, Sonbahar 2016’da imzalanmasi bekleniyor.
Ayrica, MEADS projesi icerisinde Almanya, Italya ve ABD yer almiyor. En azindan artik ABD yer almiyor [6]. Hatta proje ABD’nin sistemleri tedarik etmeyecegini aciklayip projeden cekilmesinden etkilendi ama Almanya ve Italya ile devam etmeye karar verildi.
Tabii haberde, PAC-3MSE gibi (bana gore de) yeterince basarili bir fuzenin yaraticisi olan ABD tarafindan desteklendigi imasi yapilinca ve Almanya gibi toplumumuzca teknik olarak basarili kabul edilen bir ulkede de bizzat kullaniliyor oldugu belirtilince, bizde de yarin raftan (off-the-shelf) alip kullanmaya baslayalim tartismalari alevlendi hemen.
Ancak bu, ne yazik ki, bir sure daha mumkun degil.
1.000 km menzilli bir fuzenin taktik balistik fuze olarak adlandirilamayacagi ve bu haberin kopyala-yapistir yontemi ile tum ulusal medyaya nasil hemen yayildigi konularindan bahsedip sizi daha da fazla yormayacagim.
MEADS ile ilgili yanlis algi yaratilmasini bilincli yonlendirme degil, yeterli arastirma yapilmadan kopyala-yapistir haberciligine bagliyorum. Bu konu son zamanlarda cok sik tekrarlanmaya basladi ne yazik ki!
Haberin vurucu olmasi icin bazi konularin, olmadigi halde, eklenmesi ise tam bir EFSANE yaratma cabasi.
Kaynaklar: