Torba kanun tasarisina eklenen maddelerle toplanmasi hedeflenen ilave 28 milyar TL ek verginin 8 milyar TL’sinin savunma sanayii icin kullanilacagi beyan edildi.2018 degeriyle yaklasik 2 milyar dolar buyuklugundeki bu miktar, NATO’nun %2 hedefine gore (sadece TSK icin) yaklasik 5 milyar dolar artmasi gereken savunma sanayii butcemizin bu rakami yakalamasini saglamasa da bir baslangic adimi.
Yurt ici ve yurt disi operasyonlar
Bu artis oncelikle yurt ici ve yurt disi operasyonlarla beklenenin kat kat uzerinde artan savunma ve sarf giderlerini karsilamakta kullanilacaktir. Sadece Firat Kalkani Harekati ek operasyonel maliyetinin 1 milyar dolara yaklasmakta oldugu tahmin edilmekte. Bunun uzerine ic guvenlik harekatlarinin maliyetlerini de eklersek bu rakamin sadece bu harcamalar icin dahi cok yeterli sayilamayacagi asikar. Ustelik bu operasyonlarin henuz tamamlanmadigi da hepimiz tarafindan gorulmekte.
Yeni ihtiyaclar
Ote yandan TSK, Jandarma, EGM, MIT, Sahil Guvenlik Komutanligi, Guvenlik Koruculari olmak uzere tum guvenlik guclerimizin; artan personeli icin maas, yeni silah ve ekipman; artik yaslanmaya baslayan envanterlerin yenilenmesi veya modernizasyonu; yeni doktrinimiz geregi yurt disinda tesis edilmekte olan uslere yeni yapi ve ekipman temini odakli; hem cari odemeler hem de gelecege yonelik alimlar icin on odemeler gerekmekte.
Altay tanki, binlerce zirhli arac, amfibi hucum gemileri, korvet ve firkateynler, denizaltilar, deniz ucaklari, F-35 savas ucaklari, F-16’larimizin modernizasyonu, helikopterler, IHA’lar, askeri uydular, haberlesme uydulari, milyarlarca dolarlik hava savunma sistemleri, yine bunlarin milyarlarca dolarlik muhimmati ilk akla gelen ve 2023’e kadarki donemde temin edilmesi gereken sistem ve ekipmanlardan en onemlileri. Sadece sayilan ve ihtiyacin bir kismini olusturan yaklasik 50 milyar dolarlik unsurun dahi yilda yaklasik 5-6 milyar dolarlik ekipman alim butcesiyle karsilanamayacagi malum.
Yeni urun gelistirme ve yerlilestirme
Atlanmamasi gereken bir konu da, aslinda cok kimsenin belki ilk defa duyacagi ama gelecegimizin guvencesi olacak ve ulkemizin devler liginde oynamasini saglayacak, calismalari baslamis asagidaki konularda mevcut butcelerle ilerlemek neredeyse imkansiz duruma geldi:
Cok uzak olmayacak gelecekte hava savunma ve hatta uydu firlatma projelerinde ulkemizin tamamen bagimsizligini saglayabilecek Sapan gibi Elektromanyetik Firlatma Sistemleri.
Askeri kullanimda gemi ve denizaltilarimizda, sivil kullanimda ise gemi ve enerji uretim santrallerimizde cok onemli bir acigi kapatacak; dunyada henuz cok az ulkenin arastirma safhasinda oldugu, superkritik karbondioksit kullanan yuksek verimli yenilikci guc sistemleri.
Hem hava savunma hem de taarruz amacli lazer silah sistemleri.
Insansiz sistemler: hava, kara, suustu ve sualti araclari, zeplinler ve balinlar. Gelecegin en tehlikeli silahlarindan olacak suru dronlar. Yapay Zeka.
Disa bagimliligimizi ortadan kaldiracak elektrikli veya hibrit motorlar.
Yabanci orneklerine gore oldukca mutevazi sayilabilecek mali taleplerle baslanan bu tip projeler, hem butce hem de teknoloji destegi verecek imkanlar olmadigi icin beklenenden oldukca yavas ilerlemekte. Hem ana hem de teknoloji destekcisi kuruluslara butce destegi islerin hizlanmasini saglar.
Ayrica milli savas ucagimiz TF-X’in sadece Ar-Ge asamasi icin onumuzdeki 6-8 senede 8-10 milyar dolar harcama gerekecektir.
Ar-Ge’ye yapilacak her harcama bir urunu daha cok yerlilestirmemizi saglayacak ve boylece urun maliyetleri dusecek, disariya olan kritik bagimliligimiz azalacak. Ustelik baska ulkelerde olmayan urunler gelistirip stratejik ustunluk saglamamiza dolayisiyla ulkemizin bekasina da hizmet edecek.
Onceligimiz ne olmali?
Peki toplamda savunma butcemiz ne kadar olmali? 2016 yilindaki analizimde de yer aldigi uzere, hizli bir sekilde once 21 milyar dolara, 2021’den sonra da GSYH’daki artisla beraber 37 milyar dolara cikmalidir.
Sonuc olarak butceyi daha da artiracak acilimlara devam edilmeli, gerceklesen her artis ise once guvenlik guclerimizin canlarini koruyabilmek icin sahada, sonra ise yerlilestirme ve guclenme icin Ar-Ge’de kullanilmali.
Not: 30 Eylul 2017 tarihinde Anadolu Ajansi’nda yayinlanan goruslerimin uzun halidir.
Ilk yayinlanma tarihi: 1 Ekim 2017 saat:10.30
留言