Misir'in Askeri Alimlari Turkiye Icin Tehdit Mi?
Temmuz 2013'de gerceklestirdigi askeri darbe ile secilmis cumhurbaskani Mursi'den Misir'in yonetimini alan Sisi hizli bir silahlanma baslatti.Misir, Fransa'dan satin aldigi 2 adet helikopter cikarma gemisini yakin zamanda teslim aldi.
Ayrica Rusya ile bu gemilerin donatimi icin ekipman ve aciklanmayan sayida Ka-52K saldiri helikopteri, 46 adet Ka-52 helikopteri, yine aciklanmayan sayida BUK-M2E orta menzilli hava savunma sistemi; Fransa'dan 1 adet FREMM sinifi firkateyn, 4 adet Gowind sinifi korvet, 24 adet Rafale savas ucagi; Almanya'dan 4 adet Type-209 denizalti; ABD'den 10 adet Apache alimi icin sozlesmeler yaparak dikkatleri uzerine cekti. Gecen sure icerisinde bunlardan bazilari Misir Silahli Kuvvetleri envanterindeki yerini aldi bile.
Misir'in 3 alay Antey 2500, aciklanmayan sayida Buk-M3 orta menzilli hava savunma sistemi, 46 adet Mig-35 siparisi de verdigi Rus medyasi tarafindan aciklandi.
Bunlarin yaninda Rusya 1 adet Tarantul Sinifi korvet hibe etti. ABD ise bir kismi teslim edilen toplam 762 adet zirhli arac hibe ediyor.
Misir'in karmasik askeri iliskileri
Misir bir yandan ABD'den yilda 1,3 milyar USD askeri yardim almakta, bir yandan Avrupa'dan savunma urunleri alimlari yaparak batiya goz kirpmakta.
Diger yandan Rusya'ya Sidi Barrani'de us tahsis etmek amaciyla gorusmeler baslatmakta ve ortak tatbikatlar yapmakta.
Ayrica "DEAS'la mucadele icin" Suriye rejimi-Rusya ittifakina yardim amaciyla Suriye'ye ucaklarini ve pilotlarini gondermekte.
Yogun silahlanmadaki amaclari ne?
Oncelikli olarak 2013'deki darbe sonrasi iliskileri nispeten iyilesse de Israil basta olmak uzere ulkesini dusmanlardan korumak.
Doguda, Sina yarimadasinda buyuk bir bolgede,
Batida, Libya sinirindaki Deas baglantili gruplarin tehditlerinden korunmak ve ulkeye kacak silah girisini engellemek.
Son zamanlarda dogalgaz ve petrol potansiyeli ile gundeme gelen Akdeniz’deki munhasir ekonomik bolgesini Turkiye ve baska ulkelerin tehditlerinden korumak icin Dogu Akdeniz'deki askeri varligini arttirmak.
Askeri alimlar yoluyla diplomatik iliskileri saglamlastirmak ve uluslararasi mesruiyet icin destek kazanmak.
Ayrica Sisi askeri darbeyle basa gelmis bir asker oldugu icin, ileride eski cumhurbaskani ve su anda hapiste tutulan Mursi taraftarlarinin olasi isyanlarini bastirabilmek.
Misir Silahli Kuvvetleri'nin durumu
Misir Silahli Kuvvetleri’nin yillik hava/deniz/kara egitim ve operasyon/karakol gorev surelerine bakinca zayif olduklari gorulmekte.
Yani ellerinde cok iyi platformlar ve silahlar olsa da ordunun hem personel hem de egitim, bakim, tutum, onarim faaliyetleri olarak harbe hazirlik orani inanilmaz derecede dusuk.
Bazi kaynaklarda ani bir savas durumunda Misir’in her 2 platformundan 1 tanesinin savasa katilamayacagi yazilmakta ki benim kisisel gorusum de harbe hazirlik oranlarinin %40 ila %60 arasinda oldugu yonunde.
Tiran ile Sanafir adalari konusu ve Suudi Arabistan ile iliskileri
1950 yilinda Suudi Arabistan eski kralinin adalarin guvenliginin saglanmasi amaciyla Misir himayesine biraktigi Tiran ve Sanafir adalari, Sisi’nin inisiyatifi ile imzalanan Kizildeniz sinirlarinin yeniden belirlenmesi anlasmasi sonucunda Nisan 2016’da Suudi Arabistan’a verilmek istendi.
Ancak Haziran 2016’da Kahire Idare Mahkemesi anlasmayi iptal etti. Eylul 2016’da ise bu kez Kahire Yuksek Mahkemesi idare mahkemesinin iptal yonundeki kararini bozdu. Ancak hala belirsizlik surmekte.
Ayrica Misir, Suudi Arabistan’in beklentisi olan Yemen operasyonuna birlik gondermesi konusunda istenen seviyede katilimi saglamadi. Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi oylamasinda da Suudi Arabistan’in beklentisinin tersine Esad’in kalmasi yonunde inisiyatif kullandi.
Bu belirsizlikler arasinda Suudi Arabistan da Misir’a yaptigi, resmi aciklamalara gore “karsiliksiz” 8 milyar USD (gercekte 20 milyar USD ustunde oldugu anlasilmakta) maddi yardimi kesti.
Ayrica cok uygun bir fiyatlandirma ve rahat odemelerle 5 yil petrol ihtiyacinin karsilanmasi (Nisan 2016’da yapilan anlasmaya gore toplam bedeli 23 milyar USD olan, her ay 700.000 ton petrol) anlasmasini da sebep gostermeden durdurdu.
Ekonomik kriz
Misir'da son uc yilda uygulanan ekonomi politikalari, guvenlik problemleri sebebiyle turist sayisindaki %70'e varan gerileme ve Suveys Kanali gelirlerindeki dusus ulkeyi ekonomik olarak ucurumun kenarina getirdi.
Son 1 yil icerisinde ulkenin borcu 30 milyar USD daha artti, dolarin degeri 8 cuneyhten 17 cuneyhe yukseldi. Agustos'ta ulkedeki tum doviz burolari kapatildi ama bu tam tersine karaborsaya ve dolarin daha da artmasina sebep oldu.
Dolarin yukselmesi ile temel gida fiyatlari yaklasik %100 artti. Bugun itibariyle Misir'da yag, pirinc ve seker karaborsada. Sisi de isyanlarin onune gecebilmek icin ozellikle yoksul bolgelerde kamyonlar ile dolasan seyyar bakkallar kurdurdu ve ucuz fiyattan halkin temin etmesini sagliyor.
Sisi bunlari Suudi Arabistan yardimlari ile tam olarak olmasa da dengelemeye calisiyordu ancak Suudi Arabistan ile yasanan kriz bu durumu zora soktu.
Diger yandan Misir IMF ile 12 milyar USD kredi alma konusunda anlasmaya vardi. Bunun sonucunda cesitli kemer sikma politikalari uygulayacak ve bu durumda toplumdaki sosyal bozulmalar ve rahatsizliklar artarak devam edecektir.
Turkiye icin tehdit mi?
Ozellikle deniz ve hava kuvvetlerindeki dikkat cekici sayisal artis bizim icin tabii ki bir tehdit ama henuz yuksek seviyeli bir tehdit degil.
Cunku silahli kuvvetleri harbe yeteri kadar hazir degil. Ekipman alimina yapilan yatirim ekipmanin operasyonel tutulmasina ve personele yapilamiyor.
Gunluk hayatin her alanindaki agir baskilara ragmen, ekonomik ve sosyal acilardan ulke patlamak icin sadece bir kivilcim bekliyor.
Ayrica Sisi, Turkiye ile acik bir savas durumunda, ulke otoritesindeki zayiflamayi goren Sina Vilayeti orgutunun, Libya'daki Deas yanlisi gruplarin ve ayni zamanda Turkiye sempatizani da olan Mursi taraftarlarinin harekete gecebilecegini ongorecektir.
Dolayisiyla -gunumuz sartlarinda- askeri hazirlik, teror ve sosyoekonomik problemler acisindan Turkiye ile acik bir savas durumu Misir icin kolay karar verilebilir ve surdurulebilir degildir.