Defence IQ tarafindan Kuresel Zirhli Arac Pazari Raporu 2016 (Global Armoured Vehicle Market Report 2016) [1] yayinlandi.
Raporda, sektor profesyonelleri ile yapilan arastirma sonucu, 2016 icin gorusleri ve gelecek 10 yila yonelik beklentileri degerlendiriliyor.
Katilimcilar; ureticilerden, hukumet kuruluslarindan, askeri olusumlardan, medyadan temsilciler ve akademisyenler.
Arastirmaya katilanlarin %26’si Avrupa, %23’u Orta Dogu, %16’si Asya Pasifik, %13’u Afrika, %12’si Kuzey Amerika, %10’u Guney Amerika’dan.
Konumuzla ilgili onemli basliklar:
GELECEK 10 YILDA HANGI PAZARLAR BUYUYECEK?
Arastirmaya gore Hindistan ve Suudi Arabistan %40 ile ilk sirayi paylasirken, Turkiye %34 ile 3., BAE ise %31 ile 4. sirada.
Ilgi ceken ve sektorumuz icin potansiyel pazar olan ulkeler: Suudi Arabistan %40, Malezya %15, Pakistan %19 (fiyat/beklenti ?), Polonya %20 ve Katar %19. Bu ulkeler zirhli arac ihracati acisindan bizim de radarimizda olan/olmasi gereken ulkelerdir.
Sili’deki olumlu orneklerle Brezilya, Kolombiya ve Orta Amerika pazarlarina penetrasyon denenebilir.
Ayrica hukumetler arasi yakinlasma tekrar tesis edilebilirse BAE de ulasilabilecek en buyuk pazarlardan biridir.
Turkiye’nin askeri ekipman acisindan buyuk bir merkez olarak gorulmeye baslandigi ve verilerin ulkemizin gelecek 10 yilda dunya capinda onemli bir zirhli arac ihracatcisi olacagini gosterdigi raporda alti cizilerek belirtilmektedir.
Turkiye, her ne kadar onemli bir zirhli arac ihracatcisi haline gelecek olsa da, hem Turkiye pazarina hem de Turkiye’nin etki alanindaki diger buyuk pazarlara ulasabilmeyi amaclayan yabanci firmalar icin ilgi odagi olmaya devam edecektir. Bu ilgi, yabancilarin gelecek 10 yilda, Turk firmalarini satinalmasi, ortak olmasi veya yeni Turk ortakli firmalar kurulmasi seklinde sonuclar dogurabilir.
GELECEK 10 YILDA ZIRHLI ARACLARDA HANGI OZELLIKLER ONEMLI OLACAK?
Katilimcilar, bizde de oldugu gibi, patlayici ve EYP’lere karsi korumanin kritik oldugunu dusunuyor.
Ayrica; guc/agirlik orani, hiz ve manevra kabiliyeti, gorev menzili de cok onemli gorulen diger konulardan.
ZIRHLI ARACLARA KARSI EN ONEMLI TEHDITLER HANGILERI?
Gelecek 10 yil icin en onemli 3 tehdit; %78 ile patlayicilar/EYP, %68 ile makineli tufek saldirilari (7.62 mm uzeri) ve %65 ile RPG olarak goruluyor.
Yukaridaki 2 grafikteki verileri birlikte ele alirsak, patlama/mayin/EYP’lere karsi koruma saglayan araclarin onumuzdeki 10 yilda ihracat potansiyelinin yuksek oldugu goruluyor. Sonra da; guc,hiz ve menzil geliyor. Turkiye’nin bu sinifta cok guclu urunleri mevcut.
GELECEK 10 YILDA EN COK TERCIH EDILECEK ZIRHLI ARACLAR HANGILERI?
Katilimcilara gore, en cok tercih edilecek arac %27 ile MRAP (Mayina Dayanikli Pusu Korumali). Onu %25 ile ZPT (Zirhli Personel Tasiyici) ve %23 ile Hafif Zirhli Araclar izliyor. Insansiz Kara Araclari icin %14’luk beklenti dikkat cekicidir. AMT (Ana Muharebe Tanki) %5 ile en az tercih edilecegi dusunulen gruplardandir.
Gelecek 10 yilda tum dunyada, 26 milyar USD bedelli 6.000 adet AMT ihtiyaci olacagi tahmin ediliyor.
Yine gelecek 10 yilda tum dunyada, 30 milyar USD bedelli 11.000 adet Paletli Hafif Zirhli Arac, 12 milyar USD bedelli 27.000 adet Tekerlekli Hafif Zirhli Arac ihtiyaci olacagi tahmin ediliyor.
Bu gruplar; Otokar, FNSS, BMC basta olmak uzere bircok ureticimizin cok guclu oldugu konular. Ozellikle Kirpi, MRAP sinifinda, “Muharebede Kanitlanmis” (Combat Proven), cok ilgi ceken bir aractir.
Ancak Altay’in bizim beklentilerimizin tersine, gelecek 10 yilda adet acisindan kucuk ve sinirli bir pazara hitap edebilecegi goruluyor. Ustelik bu pazarda cok ciddi rakipler de var. Bu da ihracat sansini buyuk oranda sinirliyor.
Altay’in potansiyel pazarlarindan; ihalede son ikiye kalinan Umman (rakip Leopard 2) ve olasi Suudi Arabistan, Azerbaycan, Pakistan ihracatlari icin de yerli motor seceneginin beklenmesi gerekebilir.
GELECEK 10 YILDA EN ONEMLI TEKNOLOJI YATIRIMLARI NELER OLACAK?
Katilimcilara gore, gelecek 10 yilda, zirhli arac tasarimini etkileyecek en onemli trend %54 ile Aktif Koruma Sistemleri (AKS/APS) olacak. Kisa vadede geleneksel zirhlara olan ihtiyaci ortadan kaldirmasa da, gelecekte zirhli araclarin en onemli parcalarindan biri olacagi ongoruluyor.
Daha sonra, %53 ile aktif mayin koruma sistemleri, %47 ile durumsal farkindalik (cevre goruntuleme) ve moduler balistik zirhlar gelmekte.
Turkiye, gelistirmesine devam ettigi AKKOR AKS ile ust siralara oynamayi hedeflemekte. Pazardaki beklentiyle de ortustururerek sahsi gorusum, “Muharebede Kanitlanmis” bir AKKOR’un ihracat sansinin cok yuksek oldugu yonunde. Hatta AKKOR kullaniminin cok sans taninmayan tank ve diger zirhli araclarin bile ihracat sansini arttirmasi mumkundur.
Raporun 33 ile 35. sayfalari arasinda da; Turkiye pazarindan ve basarili yeni urunlerinden, Suudi Arabistan’in Altay’a olan ilgisinden bahsedilmekte.
GELECEK 10 YILDA PAZAR HANGI YONE GIDIYOR?
Katilimcilarin %69’u gelecek 10 yilda zirhli arac envanterlerinin guclenecegini bildirmistir. Gecen yilki arastirmaya gore %13’luk bir artis soz konusudur.
Beklentinin aksine, 10 yillik surecte, kara konuslu zirhli araclara ilginin artarak devam edecegi gorulmektedir.
GELECEK 10 YILDA ZIRHLI ARAC PAZARI
Cesitli kaynaklarda da [2] tekrarlanan tahminlere gore gelecek 10 yillik kumulatif zirhli arac pazarinin 240 milyar USD civarinda olmasi beklenmektedir. Bu da yaklasik %3,5 yillik bilesik buyume oranina (CAGR) karsilik gelmektedir.
Strategic Defense Intelligence 2014-2024 tahmini
Ben, kuresel konjonkturel dalgalanmalari da dikkate alarak, 2025 yili dahil 10 yillik kumulatif zirhli arac (sistem ve alt sistemler) satislarinin 230-280 milyar USD araliginda gerceklesmesini beklemekteyim.
Onumuzdeki surecte baslatilacak ihaleler kaynakli yurtici satislarin da destegiyle, Turk firmalarinin %3.5-5 kuresel pazar payi ile 8-14 milyar USD ciro elde edecegini degerlendiriyorum. Bu cironun yaklasik 4-6 milyar USD’sinin yurticinden gelmesi beklenebilir.
SONUC:
Yetkililerin neden zirhli kara araclari pazarinda iyi oldugumuzu soylediginin bu arastirma sonuclari isiginda daha iyi anlasildigini umuyorum.
Kara konuslu zirhli araclara ilgi hala artarak devam etmektedir.
Satinalma otoriteleri dahil tum dunyadan profesyonellerin gelecek 10 yilda ihtiyac olacagini soyledikleri urunlerin buyuk bir kismini, Turkiye kendi ic guvenlik sorunlari sebebiyle onceden gormus ve uretmistir. Bir kismini da hala gelistirmektedir.
Sektor profesyonelleri gelecek 10 yilda insansiz kara araclarina ilginin artacagini ongormektedir. Havada oldugu gibi karada da bu konuya daha cok odaklanmaliyiz. Bu bizi asimetrik tehditlere karsi da daha korunakli hale getirecektir.
Teknik acidan iyi araclar ureten firmalarimiz, artan ar-ge faaliyetleri ile yeni ihtiyaclara da cabuk adapte olabilmektedir.
Yurt ici pazari her ekonominin itici gucudur. Bu savunma ve guvenlik sanayi icin de farkli degildir.
Yurt ici pazarina urun veren firmalar; buyumekte, artan gelirleri ile ar-ge payini ve urun cesitlerini daha da arttirmakta, gelirleri ile yurt disinda satis pesinde kosmakta ve boylece ihracatta da satis sanslarini yukseltmektedirler.
Bu yuzden, “durgunluk tuzagi”na dusmemek [3] ve sektore dinamizm kazandirmak icin oncelikle savunma harcamalarimizi [4] ve yurt ici alimlari arttirmaliyiz.
Turkiye’nin bu surec icerisinde tedarik etmeyi planladigi AMT ve diger Zirhli Araclar yerli firmalarimiza bu konuda yardimci olacaktir. Ic Guvenlik harekatlari (terorle mucadele) icin emniyet kuvvetlerinin guclendirilmesi amaciyla ilave alimlar yapilmasi da gundem konusudur.
Ihracat konusunda, ozel sirketlerimiz bir cok ulkede ortak sirketler kurarak satis yapmayi basarmislardir. Hatta teknoloji transferi yapar hale gelmislerdir.
Sirketlerimiz pazarlama acisindan da dunyada iyi bir ag kurmustur. Ayrica urunun kullanim omuru boyunca tedarik makaminin hep yaninda olarak musteri memnuniyetini de ust seviyede tutmaktadirlar.
Ancak savunma sanayi ulkeler icin stratejik bir onem tasidigi icin, ozellikle buyuk alim anlasmalari oncelikle satan ulke hukumetinin garanti vermesiyle gerceklesir.
Ayrica devletimizin etki alani, ulkelerarasi iyi iliskiler, savunma anlasmalari ve firmalarimizin arkasindaki hukumet destegi, uretici firmanin mikro bazda basarabileceklerinin otesinde makro destegin sart oldugu konulardir.
Sektore, devletten devlete satislar ve Eximbank benzeri bir proje kredisi mekanizmasi olusturulmasi da ihracatin artisini saglayabilecek faktorlerdendir.
Teknik ve fiyat acisindan iyi durumda olan firmalarimiz, diger cevresel faktorlerin de uygun olmasi durumunda bu pazarda basarilarini arttirarak devam edecektir.
Ancak olasi ihracat kisitlamalari asilmasi gereken onemli bir tehlikedir. Bu konuda farkindalik isaretleri ve cabalar gorulmektedir. Bunun pratikte de ticarilesme seviyesine ulasmasi satislari olumlu etkileyecektir.
Yukarida tanimlanan gereklilikleri yerine getirmis ve kuresel pazarda da iyi konumlanan Turk firmalari, 10 yillik surecte, 8-14 milyar USD ciro elde edebilir.
Not: Yatirim tavsiyesi degildir.
Kaynaklar: