28/04/2016 gunu ISID kaynakli oldugu one surulen asagidaki video sosyal medyada yayinlandi.
Videoda 3 Turk tankinin tanksavar fuze sistemi (ATGM) ile vuruldugu iddia ediliyordu.
Inceleme oncesi genel kabuller:
Son atis haricindeki cekimler bana gore “cok net” olmadigi icin ilk 2 atistaki araclarimizin kundagi motorlu obus (KMO) oldugunu bu cozunurlukte goremedim. Ancak genel teamule uyarak ucunun de T-155 Firtina KMO oldugunu kabul edecegim.
Cekimin gercek zamanli oldugu kabul edilmistir.
Videodaki kronoloji dikkate alinarak, cekim yapana gore; soldaki KMO icin KMO-1, sagdaki KMO icin KMO-2, ortadaki KMO icin KMO-3 kisaltmalari kullanilacaktir.
VIDEO INCELEMESI
Tarih: 28.04.2016
Lokasyon: Inceleme aninda bilinmiyor. Video jeneriginde yazan Turkiye-Suriye sinirinda bir askeri karakol oldugu dogru kabul edilecektir.
Gorus: Gunduz ve 1.5 km uzeri.
Atis yapan kisinin pozisyonu: Hakim pozisyon.
Atis ani ve 9K115-2 METIS-M
Kullanilan ATGM: 9K115-2 METIS-M
Izleme teknigi: Yavas cekimde tekrar izlemeler.
KMO-1 (1. atis):
Cekim: Net degil.
KMO-1 yerlesimi: Palet hizasinda sutre gerisinde.
Fuze ucus suresi: ~7.5 saniye
Atesleme noktasina uzaklik: ~1.500 m
Temas ve sonrasi: Zirha penetrasyon kanaati olusmuyor. Havaya firlayan parcalar gorunmuyor.
Yapisal butunluk: Korunuyor gibi gorunuyor.
KMO-1 Temas Ani
KMO-2 (2. atis):
Cekim: Net.
KMO-2 yerlesimi: Palet hizasinda sutre gerisinde.
Fuze ucus suresi: ~7 saniye
Atesleme noktasina uzaklik: ~1.400 m
Temas ve sonrasi: Zirha penetrasyon kanaati olusmuyor. Havaya firlayan parcalar gorunuyor.
Yapisal butunluk: Korunuyor gibi gorunuyor. Ancak hasar soz konusu olabilir.
KMO-2 Temas Ani
KMO-3 (3. atis):
Cekim: Cok net.
KMO-3 yerlesimi: Palet hizasinda sutre gerisinde. Uzerinde branda gorunuyor.
Fuze ucus suresi: ~6 saniye
Atesleme noktasina uzaklik: ~1.200 m
Temas ve sonrasi: Zirha tam penetrasyon kanaati olusmuyor. Havaya firlayan parcalar ve kisa sureli cevresel bir yanma gorunuyor. Alevlerin gucune ve cikis noktasina bakilarak jetin muhimmata ulastigi yonunde bir kanaat olusmuyor. Nihai karar olay yeri incelemesi neticesinde verilebilir.
Yapisal butunluk: Korunuyor gibi gorunuyor. Ancak ileri derecede hasar soz konusu olabilir.
KMO-3 Temas Ani
9K115-2 METIS-M ATGM [1] [2]
Orijini: Rusya
Uretici: KBP Tasarim Ofisi
Hizmete giris tarihi: 1992
Kumanda sistemi: SACLOS (Yari otomatik gorus hatti kumandasi) Tel gudum/optik nisangah
Etkili menzil: 80-1.500 m
Baslik: HEAT tandem (9M131) veya termobarik (9M131F)
Roket yakiti: Kati yakit
Ortalama ucus hizi: 200 m/s
Atis hizi: 3 fuze/dakika
Intikal durumundan atis pozisyonuna gecis: 10-15 saniye
Penetrasyon: 900 mm celik
Ekip: 2-3 kisi
Sistem bilesenleri:
9P151 lancer, optik nisangah gozu
1PN86BVI termal nisangah “mulatto-115”
9M131 fuzeleri, tasima/firlatma tupu icerisine yerlestirilmis.
TESPITI VE MUDAHALEYI ZORLASTIRAN KOSULLAR
Gunes atis mahallinin arkasinda bulunmaktadir. Bu da, muhtemelen KMO’larin konuslandirildigi noktadan gorsel tespiti zorlastirmaktadir.
Videonun 24 ila 50. saniyeleri arasinda arka plandan cocuk ve tavuk sesleri gelmektedir. Bu da ateslemenin muhtemelen meskun bir mahalden ve yerlesim icerisindeki bir evin damindan yapildigi izlenimi vermektedir.
Sistem kabiliyeti sonucu; 10-15 saniye icerisinde atis pozisyonu alinabilmekte, muteakiben 1 dakika icerisinde 3 atis yapilabilmekte, yine 15 saniye icerisinde toplanilabilmektedir. Atisin meskun mahalde bir evin damindan yapilmis olmasi ihtimalinden dolayi, bir profesyonel tarafindan, toplamda 2 dakika icerisinde evden cikip atis tamamlanip yine eve girilip gozden kaybolunabilme ihtimali vardir.
GERCEKLESTIRILMEYENLER
Atis, sinir karakoluna 1.500 m uzaktan gerceklestirildigi icin, durbunle tespit edilebilecek mesafededir.
Onleyici insanli/insansiz istihbarat, gozetleme ve kesif.
Gorerek atis yapmasi gerekmeyen KMO’larin tam boy sutre gerisine gizlenmemesi.
COGRAFI ETKI
KMO-1 ve KMO-2’ye atilan fuzelerin etkili menzil sinirindan ateslendigi gorulmektedir. Bu yuzden temas oncesi son milisaniyeler icerisinde fuzelerde muhtemel takat kaybi izlenmektedir. Bu iki KMO’da nispi az hasar olusmus ise, muhtemel sebeplerinden biri bu olabilir.
KMO-3’e yapilan atista boyle bir etki gorulmemektedir.
VIDEODA GORULMEYENLER
Sinir karakolundan karsilik verilip verilmedigine videoda, dogal olarak, yer verilmemistir.
VIDEONUN GUVENILIRLIGININ SORGULANMASI
Video izlenince sahnelerin birbirinin cok ayni oldugu gorulmektedir.
METIS-M’in nisangahi, temas anina kadar hedef merkezli tutulmalidir. KMO’lar birbirlerinden yaklasik 150-200’er metre arayla konuslandigi icin her atis sonrasinda atis yapanin 15-20 derece donmesi gerekmektedir.
Ayrica bir sonraki atis icin firlatma tupunun degistirilmesi gerektiginden atis yapanin pozisyonunun degismesi gerekmektedir.
Ancak videoda bunlardan hicbirine rastlanmamaktadir. Atis yapan kisinin dayanak noktasi dahi degismemektedir.
Bu anormallikler videonun guvenilirligi konusunda ciddi supheler uyandirmaktadir.
Anormalliklerin sebebi videonun tek parca halinde verilmemis olmasi da olabilir ancak yukarida tanimlanan supheler bile her ihtimalde videonun “muteber kaynak” olan TSK’nin dogrulamasinindan sonra dikkate alinmasini sart kosmaktadir. Ben bu yaziyi hazirlarken buna yonelik bir aciklama yapilmamisti.
Kaynaklar:
[1] Survincity
[2] Wikipedia